پولاد کیمیایی،بازیگر
سینما،تلویزیون وتئاتر به تازگی با ساخت اولین فیلم سینمایی خود به
نام"معکوس" که در سی وهفتمین جشنواره فیلم فجر بعنوان 10 فیلم منتخب در بخش
نگاه نو قرار گرفته ، در اولین تجربه فیلمسازی اش قوی ظاهر شد.
این بازیگر مطرح سینمای
کشور در گفتگو با خبرنگار حوزه سینمای دیباچه گفت: جشنواره با تاریخی که داشته
نشان داده که نتوانسته رسالت حقیقی خود را نشان بدهد؛ در تاریخ جشنواره سیاستهایی
وجود داشته که از دید شخصی من همیشه مخرب بوده است.
کارگردان فیلم سینمایی
"معکوس" درخصوص اولین تجربه فیلمسازی خود اظهار داشت : سالها دغدغه ساخت
این فیلم را داشتم؛مدتی پیش تا مراحل فیلمبرداری پیش رفتیم و درواقع 30 درصد از آن
فیلمبرداری شد؛اما متأسفانه با رفتن سرمایه گذار فیلم به خارج از کشور،فیلمبرداری
متوقف شد؛ این موضوع تجربه تلخی برای من ایجاد کرد به این دلیل که با امید بسیاری
کار را شروع کرده بودم و به سختی پروانه ساخت آن را گرفته و بازیگران را انتخاب
کرده بودیم.
پولاد کیمیایی ضمن اشاره به
این نکته که در فیلم"معکوس" سعی شده به موضوعات پیچیده تری پرداخته شود ،بیان
داشت: این فیلم همراه با صحنههای اکشن،ریتم بالا و شخصیت پردازی بوده البته نه به
این معنی که سایر فیلمها فاقد شخصیت پردازی هستند؛ منظور من این است که شخصیت پردازی
باید سینمایی باشد یعنی با زبان سینما با
مردم ارتباط برقرار شود نه زبان تلویزیون. تلویزیون به دنبال جلب توجه عام و
تولیدات انبوهی است که بوسیله آنها مشکلات و معضلات اجتماعی نظیر اعتیاد،دزدی،فحشا
و.... را نشان بدهد؛ این مدیوم بر اساس آماری که در اختیار دارد،سعی در انجام
کارهای پیشگیرانه دارد.
وی افزود: اما سینما که
اصولا هنر گرانی بوده و مردم بابت تماشای فیلمها،هزینه کرده ووقت میگذارند،قطعا
باید برای مخاطب ایجاد احساس رضایت کند؛از
طرفی موضوعات فیلمها نباید کوچک و سخیف باشد به نحوی که راضی شویم به هر قیمتی تماشاگر را جذب
کنیم چرا که با ساخت فیلمهای شکیل هم میتوان
به این خواسته رسید. به طور مثال فیلم"بمب" کار "پیمان معادی"
از نظر من فیلم موفقی است و توانسته در قالب ادبیات سینمای ایران ارتباط خوبی با
تماشاگر برقرار کند و هسته عاشقانه اش را به مردم نشان بدهد.
بازیگر فیلم
سینمایی"گشت ارشاد" در رابطه با مشکلاتی که در تولید فیلم سینمایی "معکوس" پیش
آمد،اظهار کرد: فیلم معکوس راه پر فرازو نشیبی را طی کرد به طوری که سه،چهار سال
پیش که شروع به تولید آن کردیم با شکست مواجه شد؛ در این مسیر به لحاظ روحی و
عاطفی لطمه خوردم و همه جا گفتند"پولاد کیمیایی قصد ساخت فیلمی را داشته و
نتوانسته" و مشکلات وحرف وحدیثهایی از این دست که همه ما کم وبیش با آنها آشنا
هستیم. از طرفی جذب سرمایه خصوصی برای این فیلم بسیار مشکل بود به این دلیل که
فیلم گرانی بود و در دورانی استارت کار زده شد که به لحاظ اقتصادی در شرایط خوبی
به سر نمیبردیم؛در این شرایط دشوار فردی به نام"خوشنام" برای این فیلم
سرمایه گذاری کرد و با اعتماد به نفس کامل و قدرتی که در مدیریت داشت به ما کمک
کرد وبا باوری که به این فیلم از ابتدا تا انتها داشت فیلم را تولید کرد؛حاصل کار
به لطف خدا خوب شد؛همه گروهها وافرادی که
در این فیلم همکاری داشتند افرادی همچون"تورج منصوری"،"بهزاد
عبدی"،"پرویز آبنار"،"مصطفی خرقه پوش"،"بابک
کریمی" وبازیگران بسیار تلاش کردند و فیلم توانست به مرحلهای برسد که ما
سرمان را بالا بگیریم و بگوییم کاری نو و جدید در سینمای ایران تولید کردیم که
شبیه به فیلمهای دیگر نیست.
وی افزود: ما با امکانات و
شرایط سختی این فیلم را ساختیم که یکی از این مشکلات امکانات فنی کار بود ؛ برخی
پروژهها که بودجه دولتی داشته و اصطلاحا پشتشان گرم است راحت میتوانند یک سال هم
فیلمبرداری کنند اما عموما سینمای بدنه ما دچار مشکل است چرا که مسائلی درخصوص
هزینه ونظم وجود دارد که در پیش تولید باید به آنها فکر کرده و قدرتمند به جلو
رفت. درهرصورت بعد از مدتها توانستم این فیلم را با گروهی بهتر وسرمایه گذار بهتر
بسازم؛از ابتدا فردی به نام تهیه کننده با من همراه نبود به این جهت که شرایط
جسمانی پدر هم مساعد نبود و من باید همه مسائل را شخصا هدایت میکردم با این وجود
خدا رو شکر سرانجام کار حداقل برای من
راضی کننده بود.
این بازیگر ضمن اشاره به
این موضوع که سینمای ایران،سینمای سردرگم و شکست خوردهای است،عنوان کرد: یکی از
دلایلی که امروز تئاتر بیشتر از قبل مورد استقبال مردم بوده وکار بیشتری روی آن
صورت میگیرد هم همین موضوع است. دورهای تلویزیون با استقبال مخاطب مواجه بود و
دوره دیگر،سینما این محبوبیت را داشت والان هم تئاتر. سینمای ما برای پول و خریدن
خنده خود را بسیار کوچک کرده و هیچ کدام از این فیلمها دارای ارزش نیست به طوری
که اگرمخاطب بخواهد سال بعد هم مجدد به تماشای یکی از این فیلمها بنشیند،رغبتی برای
او وجود ندارد. متأسفانه مردم ما خیلی دیر متوجه قضایا میشوند؛ درهمه جای دنیا
وقتی یک بازیگر هرچند محبوب و معروف در دو فیلم بازی بدی داشته باشد بلافاصله از
چرخه بازیگری خارج میشود،ولی در اینجا برخی بازیگران وکارگردانها با تمام ادعایی
که دارند کیفیت فیلمها را در سطح بالا نگه نمیدارند و به نوعی به شعور مخاطب
توهین میکنند. مردم ما بسیار خوش سلیقه بوده و به خوبی همه مسائل را متوجه میشوند.مردم
فرق کمدی خوب و بد را میفهمند و متوجه هستند که به کدام فیلم بیخود و بی جهت باج
میدهند و کدام فیلم راه خود را میرود.
وی افزود: اتفاق غم انگیزی
است که هیچ یک از کارگردانان قدیمی ما امروز کار نمیکنند و نسل جدیدی مشغول به
کار هستند که همگی آنها خوب نیستند وتعداد معدودی کارهای موفق میسازند ومتعهد به
سینمای اجتماعی هستند؛به طور مثال "هومن سیدی" خود را متعهد به سینمای
اجتماعی میداند و کارهای خوبی انجام میدهد؛ این اتفاق خوبی است ونشان میدهد در
نسل امروز هم افرادی وجود دارند که متعهد به انجام کارهای خوب هستند و اگر میگویند
ما در زمینه اجتماعی فعالیت میکنیم واقعا تلاش خود را میکنند.
بازیگر فیلم
سینمایی"جرم" ضمن اشاره به شرایط نامساعد اجتماعی در کشور گفت: وقتی
وضعیت رانندگی ما وضعیت خوبی نیست،وقتی که ساختمان سازی ما مشکل دارد و وضعیت
دانشگاه و اتوبوس رانی ما به گونهای است که به راحتی بر اثر غفلت حادثه تلخی رخ
میدهد و افراد به راحتی میمیرند و بیخود و بی جهت تلفات میدهیم؛باید بدانیم که
ما جامعهای هستیم که هیچ کاری را اصولی و جدی انجام نمیدهیم و هیچ خشتی را درست
نمیچینیم و علت تفاوت ملتها در همین است. ما قصد انجام کارهای بزرگ را با گامهای
کوچک داریم و این صحیح نیست.
وی افزود: در فیلمنامه
نویسی هم وضعیت ما به همین صورت است؛ وقتی نویسنده فیلمنامه نادرستی مینویسد این
فیلمنامه زمانی که به دست بازیگر میرسد،موجب سردرگمی او میشود و پرسشهایی برای
او مطرح میشود که به چه علت فلان شخصیت تا این حد در تناقض بوده و یا این دیالوگ
چه ربطی به این شخصیت دارد! حال تمامی این مسائل باید در صحنه اصلاح شود. از طرفی
معمولا لوکیشنها مطابق فیلمنامه نیست و این نشان میدهد که ما به همه چیز سرسری
نگاه میکنیم. در واقع ما در بخش کارشناسی،ابتدای کار و تخصیص بودجه و برنامه ریزی
مشکل داریم . فیلمنامه ستون یک فیلم است و وقتی ستون کار ضعیف باشد با اولین زلزله
فرو میریزد. ما در بحث اجرا و انتخابها تنبل هستیم و به نظر میرسد ایران با
وجود اینکه غنی است تشنه تحول و کیفیت است.
فرزند مسعود کیمیایی در خصوص جشنواره فیلم فجر و کاستیهایی که در این رویداد فرهنگی وجود دارد،اظهار
داشت: جشنواره با تاریخی که داشته نشان داده که نتوانسته رسالت حقیقی خود را نشان
بدهد؛ در تاریخ جشنواره سیاستهایی وجود داشته که از دید شخصی من همیشه مخرب بوده
است،به طور نمونه در مواردی سیاست جشنواره این بوده که جوان گرایی بکند و نسل
جدیدی را وارد این عرصه بکند. البته این موضوع بدی نیست ولی در کنار این موضوع
شاهرگهای اصلی که همان نسل قدیمی تر ما هستند را تحت تأثیر قرار داده به گونهای
که امروز این نسل دیگر حضوری در جشنواره ندارند
و جشنواره خالی از بزرگان،پیشکسوتان و افرادی است که روزی ستون این سینما بودهاند.
آنقدر این افراد را دل چرکین کردهاند که از این سینما فاصله گرفتهاند؛افراد
بزرگی نظیر "بهرام بیضایی"،"مسعود کیمیایی" ،"داریوش
مهرجویی" و افراد دیگری از همین نسل. این عزیزان حتی اگر جایزهای نگیرند هم
اتفاقی برای انها نمیافتد چرا که بزرگی خود را ثابت کردهاند اما چرا نیستند و
هرسال شاهد ریزش مخاطب و ارتباط مابین گذشته و حال هستیم! به نظر من این قیچی کردنها
خوب نبوده است.
وی در ادامه افزود: درزمینه
بین المللی بودن جشنواره هم ما بسیار ضعیف عمل کردیم؛ وقتی بخش بین الملل از
جشنواره فجر جدا شد لطمه زیادی خوردیم و درواقع در ارتباطاتمان بخصوص درگیر
ناعدالتیهایی شدیم؛ به این صورت که یک
فیلم دولتی به دلیل بودجهای که برای آن شده انتخاب شود و مابقی را له کند!. این
مسائل همیشه وجود داشته و بعضی مواقع من هم قربانی این ماجراها شدهام. به خصوص
سال گذشته که انتقادات زیادی در بخشهای مختلف به جشنواره شد.
کارگردان فیلم سینمایی
"معکوس" در انتها در رابطه با نحوه قضاوت و انتقاد بر آثار اظهار داشت:
منتقدین فیلمها هم همیشه دو دسته هستند یک دسته اصلی که همیشه جریانی را دنبال میکنند
که بر اساس آن یا سعی در سرکوب فیلمها و یا سعی در تحویل گرفتن آنها دارند و
جریانی دیگری که مستقل بوده و عادلانه قضاوت میکند؛ این گروه منتقدین خوبی هستند
که واقعا دلشان به حال سینمای ایران میسوزد و همیشه از اینکه وضعیت فیلمها وضعیت
خوبی نیست و جشنواره دارای مشکلاتی است،ناراحت هستند اما صدایشان به جایی نمیرسد.
اصولا در همه جای دنیا این موضوع وجود دارد ویک عده منتفدین هستند که سفارشی هستند
و بنا به دلایلی نقد میکنند و یک عده که مستقل هستند؛ درست همانند فیلمسازان و
بازیگرهای ما که عدهای مستقل بوده و عده دیگر رانت دارند. البته خیلی ایده
آلیستی است اگر بخواهیم توقع دیگری از این جشنواره داشته باشیم چرا که معمولا
اتفاقات بهتری رخ نمیدهد مگر در جشنوارههای بزرگی مانند "گلدن گلوب"
که به شکل صنفی برگزار میشود و به نظر من در جشنواره بزرگی مثل فیلم فجر هم باید
نظرات شخصی برداشته شود چرا که این موضوع
یکی از مشکلات اصلی این جشنواره است.
گفت و گو از :اعظم صفایی